Osmanlı hekimleri ilaçla geçmeyen diş ağrılarında, dişleri kızgın sığır yağıyla dağlıyorlardı

Şereffedin Sabuncuoğlu, Cerrahyetül’-Haniyye adlı kitabında (1.Bab, 21.fasıl) diş ağrısının ilaçla geçmediği durumlarda dağlanmasını önerir. “Diş ağrısı soğuktan ileri geldiğinde veya dişte kurt olduğunda ilaçtan bir fayda görülmese dağlamak gerekir. Dağlama kızın yağ ile ya da ateşle yapılır.

Yağ ile dağlamada, bir milin ucuna dolanmış pamuk demir çömlekte kaynatılmış sığır yağına batırılır sıcak sıcak ağrıyan dişin üzerine konur. Pamuk soğuyunca tekrar ızgın yağa batırılır ve bu işlem birkaç kez tekrarlanır. Soğuyan pamuğu üzerine ateşte kızdırılmış dağlama aleti de uygulanabilir.

Ateş ile dağlamada bakırdan veya demirden bir boru yapılır. Boru kalın olmalıdır ki kızıp hastanın ağzına zahmet vermesin. Bu boru ağrıyan dişin üzerine konur. Dağlama aleti ateşte kızdırılıp borunun içinden dişe değdirilir. Birkaç kere uygulandıktan sonra ağrı geçer. Ondan sonra hasta ağzını yağ ile doldurup bir saat tutmalıdır.”

Sabuncuoğlu’nun diş tedavisinde önerdi diğer bir yöntem de akupunkturdu. Kendi buluşu olsun ve tuz kere denediğini belirttiği bu yönteme göre; bir kişinin sağ tarafındaki dişi ağrısa sol bileğinin alt kemiği üzerine dağ vurulmalı, solu ağrıdığında ise sağına.

2008, Türkiye’de bilimsel dişhekimliğinin 100. yılıydı. Tetra İletişim bu vesileyle TDB (Türk Dişhekimleri Birliği) için bir ajanda hazırladı. “Bilimsel Dişhekimliğinin 100. Yılında Meslek Tarihine Bakış” adını taşıyan bu ajandanın içinde yer alan konuların araştırılması, metin yazımı ve görsel temini Prof. Dr. Nuran Yıldırım (İstanbul Tıp Fakültesi Deontoloji ve Tıp Tarihi Anabilim Dalı Öğretim Üyesi) tarafından gerçekleştirildi. Projenin koordinasyonundaysa Tetra İletişim’den Şebnem Akçıl, Türkşan Karatekin ve Önder Kızılkaya yer aldı. Ajandanın tasarım ve uygulamasını Didem İncesağır yaptı. Baskısıysa Punto Baskı Çözümleri tarafından gerçekleştirildi. Yaklaşık 20.000 adet basılan ajanda Türkiye’deki tüm dişhekimlerine dağıtıldı.