bread

Diş diyeti: “Dişe diş”

Edirne’de aralarında koyun anlaşmazlığı olan Osman, Ali’nin sakalından tutup ağzına yumruk atarak iki dişini düşürmüştü. Ali’nin iki dişine karşılık Osman’ın da iki dişinin çıkarılmasına hüküm verilince….

Hem İslam hukukuna hem de Osmanlı Ceza Kanunname-i Hümayunu’na göre yanlış diş çekenler veya kavga sırasında darbeyle düşürenler mağdur tarafa tazminat ödemeye mahkum edilirdi ki, buna diş diyeti denirdi.

Şeyhülislam Dürrizade Mehmed Arif Efendi (1740-1800) bir fetvasında, ağrıyan dişini çıkartması için berbere giden bir kişinin ağrılı dişi yerine, izni olmayan sağlam dişini çekmesini kusur kabul etmiş ve berberin, sağlam dişin diyetini ödemesi gerektiğine hükmetmişti.

1856-1861 yıları arasında ulaşabildiğimiz belgeler diş diyetine tanıklık ediyor. Girit-Kandiye sakinlerinden Haci Yorgi, testiyle vurarak bir dişini düşürdüğü için Dimitri Paçola’dan diyet istemişti. Boyabatlı Mustafa, sebepsiz yere kendisini dövüp iki dişini kıran Ahmet’ten şikayetçi olmuştu. İzmit Taşköprü’de bir tarla anlaşmazlığı sırasında dişi kırılan Ali, dişinin diyeti için dilekçe vermişti. Darende tüccarlarından Haşim, kavga sırasında Mehmet’in beş dişi ile çene kemiğini kırınca 12.500 kuruş diyet ödemeye mahkum edilmişti.

Edirne’de aralarında koyun anlaşmazlığı olan Osman, Ali’nin sakalından tutup ağzına yumruk atarak iki dişini düşürmüştü. Ali’nin iki dişine karşılık Osman’nın da iki dişinin çıkarılmasına hüküm verilince, taraflar 800 kuruş diyet üzerinde anlaşmışlardı. Bandırma’da bir kavgada kırılan iki dişe karşılık taraflar 5.50 kuruş diyet ödenmesi şartıyla barışmışlardı.

Beyazıt’ta dişçi Abdülaziz Bey, Ankara Mektupçusu Rükneddin Bey’in yanlış dişini çıkardığı ve bu suretle yara ve berelenmesine sebep olduğu için Dersaadet 1. Ceza Mahkemesi’ne sevk edilmişti (1894).

2008, Türkiye’de bilimsel dişhekimliğinin 100. yılıydı. Tetra İletişim bu vesileyle TDB (Türk Dişhekimleri Birliği) için bir ajanda hazırladı. “Bilimsel Dişhekimliğinin 100. Yılında Meslek Tarihine Bakış” adını taşıyan bu ajandanın içinde yer alan konuların araştırılması, metin yazımı ve görsel temini Prof. Dr. Nuran Yıldırım (İstanbul Tıp Fakültesi Deontoloji ve Tıp Tarihi Anabilim Dalı Öğretim Üyesi) tarafından gerçekleştirildi. Projenin koordinasyonundaysa Tetra İletişim’den Şebnem Akçıl, Türkşan Karatekin ve Önder Kızılkaya yer aldı. Ajandanın tasarım ve uygulamasını Didem İncesağır yaptı. Baskısıysa Punto Baskı Çözümleri tarafından gerçekleştirildi. Yaklaşık 20.000 adet basılan ajanda Türkiye’deki tüm dişhekimlerine dağıtıldı.