bread

Diş macununda patent savaşı

Amerikan diş macunu “Kolynos” 1919 yılında İstanbul’da piyasaya sürülür. Ardından “Kohinor” satışa çıkınca kıyasıya bir rekabet yaşanır.

Cumhuriyet’in ilk yıllarında diş macun üretiminde en önde gelen Amerikan firmalarından Kolynos, 1919’da Babıali’ye başvurarak isim ve markasını tescil ettirir ve Kolynos diş macununu piyasaya sürer.

Bu ismin piyasada tutmasını fırsat bilen eczacı Prof. Dr. Mustafa Hakkı Nalçacı, “Kohinor” adıyla bir diş macunu üretimine geçer. Maurice Faragi Bahçekapı’daki ilaç deposunda Kolynos’u pazarlarken, akrabası Max Faragi de Kohinor’un dağıtımını üstlenir. Her iki diş macununun basında yer alan reklamları ve ilginç promosyonlarıyla aralarındaki rekabet kızışır. Sonunda Maurice Faragi, Kolynos’un merkezine başvurup İstanbul’da Kohinor adıyla piyasaya sürülen diş macununun Kolynos’unkine benzer ambalaj ve logo kullandığını ve haksız rekabet yüzünden madur olduğunu bildirir (1924). Bunun üzerine Kolynos, marka hırsızlığı davası açar ve kaybeder. Fakat Türk mahkemesinin verdiği kararı içine sindiremez. Tarihe bir belge bırakmak amacıyla: Memorandum Concerning the Piracy of the Kolynos Trade-Mars in Turkey (Klynos’un Türkiye’de yaşadığı marka hırsızlığı üzerine bir belge) adıyla bir kitap yayınlar. Bu kitapta son söz olarak Türk halkının marka hırsızlığıyla kandırıldığını ileri sürüp Türkiye ile dürüst ticari ilişki sürdürmenin mümkün olmadığını dile getirse de Tük piyasasından çekilmez ve hiçbir şey olmamış gibi faaliyetini sürdürür.

2008, Türkiye’de bilimsel dişhekimliğinin 100. yılıydı. Tetra İletişim bu vesileyle TDB (Türk Dişhekimleri Birliği) için bir ajanda hazırladı. “Bilimsel Dişhekimliğinin 100. Yılında Meslek Tarihine Bakış” adını taşıyan bu ajandanın içinde yer alan konuların araştırılması, metin yazımı ve görsel temini Prof. Dr. Nuran Yıldırım (İstanbul Tıp Fakültesi Deontoloji ve Tıp Tarihi Anabilim Dalı Öğretim Üyesi) tarafından gerçekleştirildi. Projenin koordinasyonundaysa Tetra İletişim’den Şebnem Akçıl, Türkşan Karatekin ve Önder Kızılkaya yer aldı. Ajandanın tasarım ve uygulamasını Didem İncesağır yaptı. Baskısıysa Punto Baskı Çözümleri tarafından gerçekleştirildi. Yaklaşık 20.000 adet basılan ajanda Türkiye’deki tüm dişhekimlerine dağıtıldı.