Hukuk yerine müziği tercih eden, üstelik de en zor kulvarlarından birinde, bestekarlıkta karar kılan Selmi Andak, 1950’lilerden beri aynı doğrularla yoluna devam ediyor. Eurovision tarihimizde Selmi Andak imzalı besteleri ve başladığından bugüne yazdığı onca eseri düşündüğümüzde son derece üretken bir portre. Üstelik şarkıları hala dillerde. O gönülleri fetheden ve kuşaktan kuşağa aktarıldıkça daha da değerleşen notaların yaratıcısı; Nev-i şahsına munhasır bir bestekar…

Selmiş Andak ve eşi Nermin Hanım’ın evine misafir olduğumuz gün, en eğlenceli Vizyon söyleşilerinden birini yaptık. Bizi çalışma odasına yani o güzel bestelerini yaptığı piyanosunun bulunduğu odaya götüren Selmi Bey, resimleri, ödülleri tek tek anlattı. Konudan konuya atlarken arada piyanosunun başına geçip şarkılar çaldı. Klasik bir söyleşiden ziyade röportajımız, anı taraması, sohbet, müzik dinletisi şeklinde gelişti. Melih ve benim durumdan şikayetçi olduğumuz elbette söylenemez. Sonuçta Selmi Andak’tan kişiye özel konser kaç kişiye nasip olmuştur bugüne kadar.

Müzik onun suyu, havası, gıdası

Pop müziğin efsane ismi Selmi Andak 1921′de İzmir’de doğdu. Galatasaray Lisesi’ni bitirdikten sonra, İstanbul Hukuk Fakültesi’nde ve  İstanbul Belediye Konservatuvarı’nda müzik eğitimini tamamladı. Ardından  Paris’te “Ecole Normale de Musique” (Yüksek müzik okulu)’nda kompozisyon bölümünde ihtisas yaptı. Bu eğitimden sonra hukuğu bir kenara bırakıp hayatını müzik çalışmalarına adadı. 1960’ların ikinci yarısında bestelediği “Ve Ben Yalnız”ın ardından Şerif Yüzbaşıoğlu’nun da cesaretlendirmesiyle pop müzik kulvarına geçti ve Türkiye’yi uluslararası müzik yarışmalarında temsil etmeye başladı.

1968’de Atina’da düzenlenen “Apollina” festivaline Sevinç Tevs’in seslendirdiği “Ve Ben Yalnız” ile katıldı. Yarışmada Ajda Pekkan da Selçuk Başar’ın bestesi “Özleyiş” ile yarıştı ve dördüncülük gibi bir başarı elde ederken “Ve Ben Yalnız” elemeleri geçemedi. Selmi Andak kendi deyişiyle magazinin yarışma sonuçlarına ne kadar çok yansıdığını ve sadece iyi bir şarkı yazmanın yetmediğini daha bestecilik kariyerinin başında böyle bir örnekle yaşamış oldu. Usta besteci yarışma dönüşünde basına yaptığı açıklamada; “Atina’da bir şey öğrendim. Bu tip yarışmalarda sadece iyi ve kaliteli müzik kafi gelmiyor, başarılı bir menajerlik de yapmak gerekiyor. Ben bunu yapamadım…” diyerek hem kendi özeleştirisini hem de müzik piyasasının dinamiklerine dair tespitini ortaya koyuyordu. Selmi Andak; yaşadığı bu deneyimden edindiği çıkarımları müzikal yaşamı boyunca aklının bir köşesinde tuttu ama işin sansasyon ya da magazin tarafına hiç girmedi. Müzik dünyasındaki ilkeli, mütevazı ve sempatik duruşunu yıllar yılı korudu. Dedikodu sütunlarına malzeme değil, hatırı sayılır müzik eleştirmenlerinin köşelerine konu olmayı yeğledi. Onun bu kadar çok sevilen bir besteci olmasının ardında yatan gerekçe de bu olsa gerek.

Eurovision Türkiye seçmelerindeki başarılar

1969 ve 1970′de Bulgaristan’da “Altın Orfe” yarışmalarına katıldı. 1975’de ise sonraki yıllarda da birçok unutulmaz bestesine vesile olan Eurovision Şarkı Yarışması’na katıldı. Eurovision’a katıldığımız bu ilk senede iki bestesiyle Türkiye finalinde yarıştı. Sözleri de Çiğdem Talu’ya ait olan şarkılardan  “Bir Gün Karşılaşırsak” Gökhan Abur, “Hayalimdeki Adam” da Yeliz tarafından seslendirildi. Yarışmada Yeliz, Atilla Atasoy ile ikinciliği paylaştı.  1977′de İsrail Tel – Aviv’de Bahar Festivali, 1983 Şili’de “Vna Del Mar”, 1984 Amerika’da “Los Angeles Dünya Şarkı Festivali” gibi yarışmalarda üçüncülük ve dördüncülük ödülleri kazandı.

1982 yılında Eurovision Türkiye finalinde Neco tarafından seslendirilen “Gramofon” adlı şarkısı yine Neco tarafından okunan “Hani” ve “Rönesans”ın ardından üçüncü oldu.

Eurovision 1984 Türkiye finalinde ise Selmi Andak‘ın en güzel bestelerinden biri olan “Sanki Dün Gibi“, Coşkun Demir tarafından seslendirildi ama şarkı finale kalamadı.  (Bu şarkı aynı yıl yayımlanan Nil Burak (“Benim Sevdam“) albümünde “Çal Aynı Plağı Çal“ adıyla ve farklı sözlerle yer almıştı.  Sözleri Aysel Gürel’e ait olan ve Neco tarafından seslendirilen, Selmi Andak’ın unutulmaz bir başka bestesi “O Şarkıyı Henüz Yazmadım” ise elemelerde üçüncü oldu. Beş Yıl Önce On Yıl Sonra grubu “Halay” ile Eurovision’a katıldı.

Selmi Andak 1985 İtalya “Medifest” yarışmasında ilk kez Türkiye’ye “Pop Müzik ” alanında birincilik ödülü kazandırdı. Aynı yıl Eurovision’da ise “Bir Sevgi Yeter“ adlı parçası Nükhet Duru – Neco ikilisi tarafından seslendirildi. O yıl Türkiye finalinde üçüncü olan şarkısı ise  Nil Burak‘ın seslendirdiği “Güneş Bir Kere Doğdu“ydu. Bu parça  Palermo Müzik Festivali’nde de ikinci oldu. 1986’da ise Nil Burak & İbo tarafından seslendirilen “Yaşa Yaşa” ile Eurovision Türkiye elemelerine katıldı. Son olarak 1995 yılında Grup Met tarafından seslendirilen ‘Duysun Şarkılar’.

60. yıl anısına bir albüm

21. yüzyıla adım attığımız 2000 yılı Selmi Andak için de sanattaki 60 yılı anlamında geliyordu. Bu yüzden müzik ve sanat dünyasından dostları tarafından çok özel bir kaset ve CD hazırlandı. Ustaya saygı niteliğinde çalışmada 13 yorumcu tarafından Selmi Andak besteleri seslendirildi. İsmi de 1985 Eurovision seçmelerinde dereceye giremeyen “Bir Sevgi Yeter” bestesinden alan albümde ironiktir ki bu parça yer almıyordu. Albüme alınacak parçaların seçimi işin en zorlu kısmını oluşturuyordu. MESAM’a kayıtlı 800’ün üzerinde bestesi olan Selmi Andak için hazırlanan albümün prodüktörlüğünü üstlenen Ali Rıza Türker, seçimleri şu kriterlere göre yaptıklarını söyledi: “duygu yüklü, lirik ve müzik jurilerinden birincilik ödülü kazanmış parçalar”. Albüm bu özelliklerinden ötürü aslında Türk Pop müziğinin arşiv niteliğindeki yapıtlarından biri.

Selmi Andak FIDOF ve SACEM üyesidir. Aynı zamanda İstanbul Gazeteciler Cemiyeti, MESAM ve POPSAV üyesidir. T.C.”Devlet Sanatçısı” unvanı sahibidir.

Anneden yadigar müzik sevgisi

Selmi Andak, hukukçu olmak yerine tercih ettiği müzikle annesi Fatma Betül Hanım sayesinde tanışmış. Piyanoya 8 yaşlarında başlayan Fatma Betül Hanım, ilk müzik ve piyano derslerini ermeni asıllı Madam Torbes’ten almış. Selmi Andak, annesinin müzik ufkunu açmadaki katkısını her söyleşisinde dile getirirken bir özelliğine daha vurgu yapıyor: Fatma Betül Hanım, Türkiye Cumhuriyeti’nin bir numaralı kadın nüfus cüzdanına sahipmiş. Cumhuriyetin bir numaralı erkek nüfus cüzdanının Mustafa Kemal Atatürk’e ait olduğunu öğrenince bunun önemi daha da ortaya çıkıyor.

Bulursanız kaçırmayın
Ve Ben Yalnız/Gönül Turgut – Disko – 45′lik
Senden Vazgeçemem/Semiramis Pekkan – Odeon – 45′lik
Hayalimdeki Adam/Yeliz – Diskotür – 45′lik
Senin Yanında Ve Senden Uzaklarda / Asu Maralman – Ronnex – 45′lik
Bir Gün Karşılaşırsak – Gökhan – S&S – 45′lik
Bir Sevgi Yeter – DMC – CD
Selmi Andak Besteleri – TRT – CD
Uluslararası Ödüllü Selmi Andak Şarkıları – Sakman – CD

• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 

Selmi Andak’la yapılan bu söyleşi, Tetra İletişim tarafından, Türkiye Musiki Eseri Sahipleri Meslek Birliği (MESAM) için üretilen “Mesam Vizyon” dergisinin 6. sayısında (Eylül – Ekim 2007) yer aldı. Söyleşi, Türkşan Karatekin tarafından yapıldı. Röportaj fotoğrafları Melih Aydın tarafından çekildi. Diğer görseller Selmi Andak’ın arşivinden edinildi. Sayfa tasarımı ve uygulaması Didem İncesağır tarafından yapıldı.